หอยขม หรือในภาษาชาวบ้านนั้นเรียกว่า หอยจุ๊บหรือหอยดูด เป็นหอยที่พบในแหล่งน้ำจืด โดยส่วนมากจะพบจากแหล่งธรรมชาติ มีขายตามท้องตลาดทั่วไปและเป็นที่รู้จักกันดี ส่วนใหญ่จะนำมาประกอบอาหารประเภทแกง เช่น แกงคั่วหอยขม แกงอ่อมหอยขม และอื่น ๆ อีกมากมาย
ส่วนใหญ่จะพบในบริเวณแหล่งน้ำจากท้องที่หรือบ่อเลี้ยงปลา ซึ่งถือว่าเป็นกำไรของเจ้าของบ่อเลยก็ว่าได้ ถือเป็นผลพลอยได้จากการเลี้ยงปลา แต่ในปัจจุบันนั้นมีฟาร์มที่สร้างขึ้นมาเพื่อเลี้ยงหอมขมโดยเฉพาะ
ขั้นตอนการเลี้ยง
1.นำวงบ่อซีเมนต์มาขังน้ำ
2.นำหยวกกล้วยสับและมูลสัตว์ มาใส่เพื่อกำจัดกลิ่นและขจัดคราบซีเมนต์ออก
3.ขังน้ำทิ้งไว้ประมาณ 1-2 สัปดาห์ หรือจนกว่ามีตะไคร่น้ำขึ้นก็สามารถนำมาใช้เป็นบ่อสำหรับเลี้ยงหอยขมได้แล้ว
คัดเลือกพ่อแม่พันธุ์
การเลือกพ่อแม่พันธุ์นั้นหอมขม ควรเลือกพ่อแม่หอยที่มีขนาดใหญ่ มีอายุ 3 เดือนขึ้นไป และมีน้ำหนักตั้งแต่ 60-100 ตัว ต่อกิโลกรัม โดยลักษณะของหอยขมนั้นจะมี 2 เพศในตัวเดียวกัน การผสมพันธุ์นั้นจะสามารถทำได้ด้วยตัวของมันเอง เมื่ออายุครบ 60 วัน หอยขมจะออกลูกเป็นตัว โดยแต่ละครั้งที่ออกจะออก 40-50 ตัว โดยประมาณ
การให้อาหาร
อาหารที่ใช้เลี้ยง ใช้อาหารปลาผสมกับข้าวเหนียวนึ่งสุก (ซื้อมา 10 บาท) นำมาตำให้ละเอียด ปั้นเป็นลูกเล็กขนาดเท่าหัวแม่มือ ปริมาณการให้ คือให้บ่อละ 5 ลูก โดยให้สัปดาห์ละ 2 ครั้ง การให้อาหารนั้นจะต้องคำนึงถึงความสะอาดของน้ำ ระวังไม่ให้เกิดน้ำเน่าเสีย มิเช่นนั้นหอยอาจจะตายได้ ข้อแนะนำคือควรเพิ่มผักตบชวาและใบไม้แห้ง เพื่อเป็นอาหารเสริมให้กับหอย และควรเติมน้ำหมักชีวภาพลงบ้างเพื่อปรับสภาพน้ำ
ระยะเวลาในการเลี้ยงหอยขม
การเจริญเติบโตของหอยขมนั้นจะโตไม่เท่ากันและมีหลากหลายขนาด ระยะเวลาในการเลี้ยงประมาณ 2 เดือน จึงจะทยอยเริ่มจับขาย ควรเลือกหอยที่โตเต็มที่ก่อน ส่วนพวกที่ยังตัวเล็กอยู่ให้เลี้ยงต่อไปอีกระยะหนึ่งก่อน รอให้ตัวโตเต็มที่ก่อนจึงจะจับขาย โดยในการจับขายแต่ละครั้ง จะจับขายได้ประมาณ 30-50 กิโลกรัม ราคาขายตามท้องตลาดจะอยู่ที่ 50-60 บาท ถือเป็นช่องทางการสร้างรายได้ที่น่าสนใจมากเลยทีเดียวครับ
สำหรับรูปแบบการขายในปัจจุบันนั้นจะขายในรูปแบบหอมขมแปรรูปส่งตามร้านอาหาร นอกจากนั้นยังมีคนไทยที่ทำงานต่างประเทศรับหอยขมอบแห้งของทางเรา ไปตีตลาดใหม่เพื่อสร้างรายได้อีกด้วย ซึ่งสรุปรายได้ ณ ปัจจุบันหลังจากหักต้นทุนแล้วเบ็ดเสร็จอยู่ที่เดือนละ 100,000 บาท
เรียบเรียงโดย แนวทางเกษตร เกร็ดความรู้