การปลูกปอเทืองในนาข้าว
เป็นพืช ตร ะ กูลถั่ว ลักษณะเป็นไม้พุ่มความสูง 100–300 เซนติเมตร ลำต้นกลม ใบยาวเรียวแหลม ดอกสีเหลือง ฝักเป็นรูปท รง ก ระบอก เมล็ดคล้ายรูปไตสีน้ำตาล ความยาวประ มาณ 6 มิลลิเมตร มี 10 -20 เมล็ด/ฝัก ปอเทืองเป็นพืชที่ใช้ต้น ทุ นในการปลูกต่ำและทนแล้ง โดยนอกจากเก็บเมล็ดพั น ธุ์ข า ยแล้วยังสามารถไถกลบ เป็นปุ๋ ย พื ช ส ดเพื่อใช้ ป รับคุณภาพดินได้ ดังนั้นมันจึงเป็นพืชทางเลือกใหม่ในวิกฤตแล้งเช่นนี้
วิธีการปลูกปอเทืองในนาข้าว
การเตรีย มดิ น และการปลูกปอเทือง มี 2 วิธี คือ
1. ปลูกโดยไม่ต้องเตรียมดิน ซึ่งทำโดยก่อนการเก็ บเกี่ ยวข้ าว ใช้เมล็ดพันธุ์ปอเทือ งหว่าน 1 –2 วัน จึงใช้รถเก็บเกี่ยวข้าว วิธีนี้จะสูญ เสีย เมล็ ดพั น ธุ์มากจากการกลบของฟางข้าว หรือหลังการเก็บ เกี่ยวข้าวใช้เมล็ดปอเทืองหว่าน ตามร่ องรถ เกี่ยว ข้าวแล้วกระจายฟางข้าวให้ทั่วแปลง หรือจะเก็บฟางข้าวไ ว้เลี้ ยงสั ตว์ก็ได้ วิธีนี้จะได้ใช้พื้นที่มากขึ้น
2. การป ลูกโดยการเตรีย มดินทำได้โดยใช้รถไถขณะดิน มีคว าม ชื้น อยู่ แล้วหว่านเมล็ ดปอเทือง จะคราดกลบหรือไม่ก็ได้ ถ้าคราดกลบจะงอกได้ สม่ำเส มอและเจริญเ ติบโตดี หรือ ปลูกโรยเป็นแถว ระหว่างแถว 80 – 100 ซม. หรือปลูก เป็นหลุม ใช้ระยะปลูก 50x 100 หลุ ม ๆ ละ 1–3 ต้น
อัตราเม ล็ ดที่ใช้ปลูก : การปลู กแบบหว่านเพื่อไ ถกลบใ ช้เมล็ดประม าณ 3–5 กิโลกรัมต่อไร่ ปลูกเป็ นห ลุม ใช้เ ม ล็ ด 2 – 4 กิโลกรัม ต่อไร่
การดูแลรักษา :
หลังการหว่านเมล็ดพั น ธุ์ ป อ เ ทืองแล้วประมาณ 3–5 วัน จะงอกโดยอาศัยความ ชื้ น ที่มีอยู่ใ นดิ น ไม่ต้องให้น้ำ วัชพืชจะทำการถอน เพื่ อ จัดระยะปลูกเมื่ออายุ 2 – 3 สัปดาห์ ต้องพรวนดินกลบโค่นและกำ จัด วั ช พื ช ใช้ ปุ๋ย สูตร 15-15-15 อัตรา 20–30 กิโลกรัมต่อไร่ พ่นยากำจั ด เ ชื้ อ ร า และแ ม ล งศั ต รู พืชเมื่ อ อา ายุ 50–60 วัน ดอกเริ่มบานจากข้างล่างก่อน หลังดอกร่วงโรยจะติดฝักจากข้างล่างก่อนเช่นเดียวกัน ฝักจะแ ก่ เก็บ เกี่ยวได้เมื่ออายุ 120–130 วัน
การเก็บเกี่ยวผลผลิต:
มี 2 วิธี คือ ใช้ร ถเกี่ ยวข้าวเ ก็บเกี่ยว แต่ไม่เป็นที่นิยมเนื่องจากไม่คุ้มกับการลงทุนเพราะลำต้นของมันมีความแข็งจะทำให้เกิดความเสียหายต่อเ ค รื่องจักรได้ และสำหรับเกษตรกรจะ ได้ผลผลิตค่อนข้ างต่ำจึงไม่คุ้มต่อการลงทุ น และอีกวิธีคือการใช้เคี วเกี่ยวผึ่งแดดไว้ 3– 4 แดด นำมาใส่กระสอบแล้วทุบให้ฝั กแตก หรื อนำมากอง บนผ้าใบ บนต าข่ าย บนลานแล้วใช้รถย่ำในบริเวณแปลงนาได้เลย ผลผลิตเฉลี่ย 80-120 กิโลกรัมต่อไร่ ราคาเฉลี่ย 20 – 25 บาทต่อกิโลกรัม
การใช้ประโยชน์
ปอเทืองเป็นพืช ต ร ะ กูลถั่วที่ให้น้ำหนักสดต่อไ ร่ 2 -5 ตัน/ไร่ เมื่อไถกลบจะปลดปล่อย ธ า ตุ อาหาร โดยเฉพาะไนโตรเจนในปริ มาณสูง นิยมปลูกเป็นปุ๋ยพืชสดเพื่อเพิ่ มปริมาณธ า ตุ อาหารให้กับดิน โดยเฉพาะ ในการปลูกพืชในระบบ เกษตรอินทรีย์ เจริญเติบโตได้ดีในสภาพพื้นที่ดอน โดยปลูกในรูปแบบของพืชห มุนเวียน โดยหว่านหรือโรยเมล็ด ก่อนการปลูก หลัก เช่น ข้าว ข้าวโพด มันสำ ปะหลัง อ้อ ย หรืออา จปลูกในรูปแบบข องพืชแ ซม โดยปลูกระหว่างแถวพืชหลัก เช่น ระหว่างแถว อ้อย มันสำปะหลัง แล้วไถ/สับกลบเมื่อปอเ ทืองอายุประมาณ 50 – 60 วัน ในขณ ะที่ดินยังมีความชื้นแล้วทิ้งไว้ 7 – 10 วัน ปลูกหลังจ ากพืชหลัก
เรียบเรียงโดย mepanya